Kantauri bezalako itsasoa, zeina ibai eta sasoikako korronteen ekarpenez beteta dagoen, nahiz eta itsas zaborrek oraindik ere arazo garrantzitsua izaten jarraitzen duten, askotan ikusezinak egiten zaizkigu begi hutsez.

Kantauri itsasoan itsas zabor ugari ikusi ahal izatea faktore ozeano-meteorologiko askoren mende dago: ibai-uraren ekarpena, kostaldeko korrontearen intentsitatea, haizea… Ukaezina dena da itsas azaleraren% 88k mikroplastikoak dituela (Expedición Malaspina 2010), eta 5 mm-tik beherako plastikozko pieza txiki horiek objektu handiagoen edo beren osaeran mikroperlak edo mikrozuntzak (ehungintza sintetikoa, kosmetikoak, pinturak, etab.) dituzten produktuen degradaziotik datoz. Mikroplastiko horiek organismo bizidunen portaeran eta elikadura-katean eragiten dute. Uda honetan #ZeroZaborUretan kanpainan egindako itsas zaborren arrantzako irteeretan, #Libera proiektuarekin lankidetzan, ikusezina dena ikusarazi nahi izan dugu, mikroplastikoen sarearekin laginak hartuz eta harrapaketak aztertuz, gure uretako kontzentrazioa zenbatesteko.

Mikroplastikoen laginketa-sare hori MATERr taldeak eraiki zuen 2018an, mundu mailan erabiltzen den 5 Gyres Manta Trawl-en antzera, laginak beste herri batzuetakoekin alderatu ahal izateko eta, horrela, datu esanguratsuak izateko. Itsas zaborren arrantzako dinamikan, tresna hori baldintza ozeano-meteorologiko jakin batzuekin txertatzen da, berariazko laginketa-protokolo bat betez erabiltzen da, eta itsasontzi barruko laginen aurretiazko analisia egiten da, itsasorako irteeran parte hartzen duten lxs mikroplastikoak erakutsi ahal izateko.

#ZeroZaborUretan kanpainan 4 irteera egin ziren eta laginak izozkailuan mantendu ziren harik eta ondoren analisi exhaustiboa egin arte.

Kanpainako lehen irteera itsasora Hondarribiko portutik egitean, itsas azaleko mikroplastikoak jaso ziren 0,82 itsas miliatan, MATER itsasontzian.

Lehen lagin horretan 48 mikroplastiko zenbatu ziren 2-5 mm artean, batez ere zati gogorrak. Egun horretan, itsasoa nahiko gardena ikusten zen, eta lortutako kontzentrazioa kanpaina osoko baxuena izan zen.

#ZeroZaborUretan kanpainaren bigarren irteeran, Ondarroako portutik, itsas azaleko mikroplastikoak bildu ziren 1.05 itsas miliatan, eta guztira 442 mikroplastiko zenbatu ziren 2-5 mm artean, batez ere zati bigunak, eta emaitza kanpaina osoko 2. kontzentrazio handiena izan zen. Itsas faunaren arrautza eta arrain-larba asko samar ere aurkitu ziren.

Portugaleteko portutik itsasoratzen zen hirugarren irteeran, Bilboko Abraren azaleko mikroplastikoak bildu ziren 1.72 itsas miliatan, eta bertan bildu zen kontzentraziorik handiena kanpaina osoan. 1219 mikroplastiko 2-5 mm artean, batez ere zati bigunak. Egun hartan, itsasadarreko ura uher zegoen, eta begi hutsez ikusten zen zenbat mikroplastiko eta materia organiko zeuden.

Pasaian, #ZeroZaborUretan kanpainaren azken itsas irteeran, itsas azaleko mikroplastikoak bildu ziren 1.82 itsas miliatan, eta guztira 2-5 mm bitarteko 129 mikroplastiko zenbatu ziren, batez ere mikrozuntzak, nahiz eta zooplankton dezente ere bildu zen.

Emaitza horiek, eztabaidaezinak ez izan arren, laginketa horiek errepikatu egin beharko liratekeelako errealitatea objektibotasun handiagoz islatzen duten emaitzak atera ahal izateko, egoeraren larritasuna islatzen eta ikusarazten dute. 2050era iritsi gabe, non itsasoan arrainak baino plastikoak gehiago egotea espero den, Kantauri itsasoan, ozeanoko beste hainbat lekutan bezala, jada errealitatea da planktona baino mikroplastiko gehiago dagoela. Erronka handia da gizateriarentzat, kate trofikoari jarraituz barrutik plastifikatuta geratu nahi ez badu.