Turismoa, bere formarik oinarrizkoenean, kultura, paisaia eta esperientzia berriak esploratzeko gure jakin-minaren eta nahiaren agerpena da. Dena den, industria honen atzean gogoeta serioa merezi duten gizarte eta ingurumen arloetan eragin sakonak daude.
Azken urteotan, turismoaren hazkunde esponentziala ikusi dugu mundu osoan. Leku ikonikoak eta helmuga exotikoak esperientzia paregabeak bilatzen dituzten jendetzaren agertoki bihurtu dira. Dena den, turismo masiboaren hazkunde neurrigabe honek gure helmuga preziatuenetan eta bilatzen ditugun esperientzien benetakotasunean eragiten hasi da. Gure bidaia eta turismo-ohiturei buruz hausnartzeko eta turismo iraunkor eta tokikoaren alde egiteko garaia da.
Zeintzuk dira turismo masiboaren eraginak?
Artikulu hau irakurtzen duen ia edonork bidaiatu du, neurri handiagoan edo txikiagoan, udako hilabete hauetan. Kultura, paisaia eta esperientzia berrien bila joan zara ametsetako helmugara, baina agian ez zara geratu zure joan-etorriko bisitak gizartean eta ingurumean eragindako inpaktuetan pentsatzera. MATERetik beti errepikatzen dugu gakoa gure kontsumo ohituretan dagoela, eta hauek, jakina, turismoa ulertzeko eta praktikatzeko moduan islatzen dira.
Hauek dira turismoaren gizarte- eta ingurumen-inpaktu nagusiak:
Karbono-aztarna: Hegaldiak, lurreko garraioak eta turismo-azpiegiturek berotegi-efektuko gasen isurpen handia sortzen dute. Horrek klima aldaketari eta ozeanoen azidotzeari laguntzen dio.
Azpiegituren gainkarga: helmuga turistiko ezagunek askotan azpiegituren gainkarga arazoak izaten dituzte, hala nola ur eta saneamendu sistema saturatuz, bisitari-fluxuaren ondorioz.
Ekosistemen hondatzea: hotelak, errepideak eta bestelako azpiegiturak eraikitzeak habitat naturalak suntsitzea eta bioaniztasunaren galera eragin dezake.
Baliabideen gehiegizko kontsumoa: Turismoak baliabide naturalak gehiegi ustiatzea ekar dezake, hala nola ura, energia eta elikagaiak, batez ere baliabide horiek mugatuak diren eremuetan.
Prezioen igoera eta gentrifikazioa: Turismoak etxebizitzen prezioen eta bizi-kostu orokorraren igoera ekar dezake, eta horrek bertako bizilagunak etxetik atera ditzake gentrifikazioaren ondorioz. Horrek tokiko komunitateen gizarte-kohesioari eta benetakotasunari eragiten dio.
Posible al da modu jasangarrian bidaiatzea?
Eraginak benetan handiak dira eta gure ama naturak jasaten ari den krisi klimatikoan laguntzen dute. Hala ere, beste turismo mota bat posible da. Turismo gogoetatsua, ingurumenarekin eta bisitatzen diren tokiko komunitateekin errespetuz jokatzen duena.
Helmugaren aukeraketa: Bidaia bati ekin aurretik, hartu denbora inguruko helmuga interesgarriak ikertu eta hautatzeko. Tokiko turismoak gure ingurunea ikuspegi berri batetik ezagutzeko aukera ematen digu. Helmuga jasangarriak aukeratzeak ekosistema bereziak zaintzen eta turismo arduratsua sustatzen laguntzen du.
Mugikortasun arduratsua: Garraiobideen aukeraketak funtsezko eginkizuna du turismo iraunkorrean. Aukeratu ingurumen-inpaktu txikia duten garraiobidean, hala nola garraio publikoa, bizikleta edo oinez. Hegazkin bidaiatzea beharrezkoa bada, kontuan hartu karbono-aztarna murriztea karbono-neutroko proiektuen bidez konpentsatuz. Mugikortasun arduratsuak emisioak murrizten eta airearen kalitatea eta ekosistemak mantentzen laguntzen du.
Kontsumo kontzientea eta hondakinen murrizketa: Kontsumoaren erabaki kontzienteak hartzea funtsezkoa da ingurumen-inpaktua gutxitzeko. Bertako produktuei lagundu eta erabilera bakarreko plastikoak saihestu, berrerabil daitezkeen botila bat eta oihalezko poltsa bat eramanez. Murriztu, berrerabili eta birziklatu zure hondakinak kutsadura eta hondakinen metaketa murrizten laguntzeko. Kontsumo arduratsuaren aldeko apustuak eragin positiboa du ingurumenaren osasunean eta hondakinak murriztearen garrantziaz kontzientzia globalean.
Jarduera jasangarrietan parte hartzea: Turismo-jarduerak aukeratzerakoan, aukera ezazu ingurumenarekin eta tokiko kulturarekin bat datozenak. Naturari edo animaliei kalteak eragiten dizkieten jarduerak saihestu, eta, horren ordez, ingurumen-heziketa eta kontserbazioa sustatzen duten esperientziak bilatu. Jarduera jasangarrietan parte hartuz, baliabide naturalak eta tokiko komunitateen ongizatea babesten laguntzen duzu.
Kontua ez da ez bidaiatzea
MATERen urteak daramatzagu turismo-helmuga jasangarri bat izan nahian eta Eusko Jaurlaritzaren turismo arduratsurako kode etikoarekin bat egiten dugu eta “Turista arduratsuaren gida” zuen eskura uzten dizuegu. Argitalpen honetan egiten dugun bezala, turismo arduratsu eta iraunkorraren aldeko apustua egiteko jarraibide batzuk ematen dira, bidaiatzean gizartean eta ingurumenean eragin negatiborik ez sortzeko.
Orain gure azken oporraldiaz pentsatu eta helmugan, garraioan, kontsumoan eta gure ekintza guztiek bisitatutako tokian duten eraginaz hausnartzeko unea da. Ez dugu errudun sentitu behar, baina ezagutza berri hau gure hurrengo bidaietan kontuan hartu behar dugu. Kontu ez da eta ez bidaiatzea, baizik eta burua eta bihotza erabiliz egitea.
Jarrai gaitzazu